Door René Vorderman
Speciaal stilstaan bij omgekomen homoseksuelen in WO II doet ze niet. Claudia van der Wel herdenkt wel, samen met haar vriendin. Individuele verhalen – uit welk(e) oorlog of conflict dan ook – grijpen haar aan. Zoals dat van de Irakese jongen die ze onlangs ontmoette.
4 mei is voor veel Nederlanders een werkdag. Ook voor Claudia van der Wel (33) uit Deventer. Maar met haar vriendin kijkt ze altijd op tv naar de herdenking op de Dam. Vorig jaar gingen ze samen naar het Grote Kerkhof. De uren voor het stiltemoment om acht uur moet Van der Wel even omschakelen van de werk- naar de bezinningsmodus. Is dit eenmaal gelukt, dan realiseert ze zich dat het ‘afschuwelijk’ is wat er in de Tweede Wereldoorlog is gebeurd.
Tegelijk beseft ze dat het voldongen feiten zijn. Verschrikkelijk, maar onomkeerbaar. Van der Wel staat dan ook niet enkel stil bij de oorlog. Zij denkt bijvoorbeeld aan de Irakese jongen met wie ze onlangs in gesprek raakte. Hij sloeg met zijn familie op de vlucht naar Denemarken, maar werd in Nederland opgepakt en woont hier inmiddels al zeven jaar. Zijn ouders wonen nog altijd in Bagdad. “Een jongen van mijn leeftijd. Hij heeft zijn broer zien doodgaan door een granaat. Zijn moeder is haar been kwijt geraakt. Een trauma voor hem en dan is hij ook nog verstoten door zijn familie, omdat hij humanist is geworden en niet meer bidt en vast. Hij maakt zich ontzettende zorgen om zijn ouders. Een intelligente, welbespraakte, hoogopgeleide jongen die ondanks alles supergemotiveerd is om te slagen in de westerse maatschappij. Zijn dapperheid treft me. Daar zal ik ook aan denken tijdens de twee minuten stilte.”
“Een oorlog is groot en ongrijpbaar, maar er zijn altijd individuele verhalen die je aangrijpen. Verhalen van verzetshelden bijvoorbeeld, maar ook het verhaal van de Irakese jongen die ondanks de verstoting door zijn familie toch humanist blijft. Een film die me heeft aangegrepen is Schindler’s List van Steven Spielberg. De hoofdpersoon, Oskar Schindler, heeft een fabriek in oorlogsmaterialen waar veel Joden werken. De film toont de verschrikkingen in concentratiekampen, waar Schindler een hoop Joden voor behoedt. Hij groeit uit tot held.”
Naast miljoenen Joden sneuvelden er tijdens het regime van Hitler vijf- tot vijftienduizend homoseksuelen. Staat Van der Wel daar als lesbienne specifiek bij stil? “Nee, niet specifiek. Wat er met Joden, homo’s en Roma en Sinti is gebeurd, is allemaal even erg en krankzinnig.” Premier Rutte zei onlangs nog dat antisemitisme nooit ver weg is en ‘dat we alert moeten blijven’. Vorig jaar kwamen bij antidiscriminatiebureaus meer meldingen van antisemitisme binnen dan de jaren ervoor. Van discriminatie vanwege haar geaardheid heeft Van der Wel nooit last gehad. Wel koos ze er zelf voor niet bij een christelijke instelling stage te lopen, omdat zij daar een rok moest dragen en maar beter niet openlijk voor haar seksuele voorkeur kon uitkomen.
Van der Wel, van beroep Wmo-adviseur en consulent seksuele gezondheid, waakt ervoor niet al te snel te oordelen. “Want wat weten we nou eigenlijk van de ander? Door sociale media wordt er in het algemeen sneller geoordeeld. Op internet hoef je elkaar niet in de ogen te kijken, je kan er makkelijk en ongenuanceerd zeggen wat je vindt. De vrijheid van meningsuiting is prachtig, maar niet iedereen zit op je mening te wachten. Het kan geen kwaad even na te denken.”
